نظارت بر پروژههای تأسیساتی (برق، الکترونیک، مکانیک، شبکه، تجهیزات صنعتی و …) یکی از حیاتیترین بخشهای مدیریت پروژه در صنعت ساختوساز و خدمات مهندسی است.
در شرکت سیم گستران نستوه، نظارت دقیق و کنترل کیفیت سیستماتیک، اساس اجرای پروژههای ایمن، بادوام و مقرون بهصرفه در سراسر کشور است.
در این مقاله، اصول کامل نظارت، نقش ناظر، چکلیستهای تخصصی و روشهای تضمین کیفیت را بهطور کامل بررسی میکنیم.
۱. نقش ناظر در پروژههای تأسیساتی (از نگاه سیم گستران نستوه)
ناظر تأسیسات در پروژه، نقش یک «چشم فنی و مدیریتی» را بر عهده دارد و تضمین میکند که تمام عملیات بر اساس استانداردها، نقشهها و اصول مهندسی اجرا شوند.
وظایف کلیدی ناظر تأسیسات
- بررسی نقشهها و مدارک فنی قبل از شروع کار
- کنترل کیفیت مصالح، تجهیزات و روش اجرا
- نظارت بر عملکرد پیمانکاران و نیروی اجرایی
- کاهش ریسکهای ایمنی و جلوگیری از خطاهای اجرایی
- انجام تستهای مرحلهای و نهایی
- ثبت گزارشهای روزانه، هفتگی و مرحلهای
- تأیید یا رد مراحل اجرا بر اساس استانداردها
- هماهنگی با ناظر مقیم، ناظر عالی، کارفرما و طراح
نتیجه نظارت درست:
- کاهش هزینههای اصلاحیه
- افزایش عمر مفید سیستمها
- افزایش سرعت اجرای پروژه
- ایمنی بالا و تضمین استاندارد بودن خروجی
۲. اصول نظارت بر پروژههای تأسیساتی
1) تطبیق اجرا با استانداردهای ملی و بینالمللی
مبحث ۱۳ و ۱۴ مقررات ملی – استانداردهای ISIRI – IEC – NEC
2) کنترل فرآیند اجرا مرحله به مرحله
از حفاری و لولهگذاری تا سیمکشی، نصب تجهیزات، آزمایش نهایی.
3) مستندسازی کامل و دقیق
ثبت گزارشها، عکسها، تستها و مدارک برای تحویل نهایی.
4) تست و آزمایش در هر مرحله
اتصال زمین، بار جریان، تست ولتاژ، تست شبکه، تست دود، تست فشار و …
5) مدیریت ایمنی
کنترل حوادث، رعایت دستورالعملهای HSE، جلوگیری از خطرات برقگرفتگی.
6) کنترل کیفیت تجهیزات و قطعات
بررسی اصالت تجهیزات، دیتاشیتها، آزمون اولیه و ثانویه.
۳. چکلیستهای نظارت و کنترل کیفیت (ویژه سیم گستران نستوه)
در جدول زیر نمونهای از چکلیستهای حرفهای که در پروژهها استفاده میکنیم آورده شده است:
جدول ۱ – چکلیست نظارت بر اجرای تأسیسات برق
| مرحله | موارد قابل بررسی | توضیحات |
|---|---|---|
| طراحی | تطبیق نقشه با استاندارد | بررسی ظرفیت بار، مسیر کابلکشی، تابلوها |
| زیرساخت | داکتگذاری و لولهگذاری | رعایت فاصلهها، کیفیت نصب، شیب و خمها |
| سیمکشی | سطح مقطع کابل | جلوگیری از اضافه بار |
| تابلو برق | چیدمان و حفاظت | نصب RCD، فیوز مینیاتوری، برچسبگذاری |
| تجهیزات | کلید و پریز | کیفیت، برند، نصب صحیح |
| تست | اتصال کوتاه – ارت | اندازهگیری چاه ارت، تست بار |
جدول ۲ – چکلیست نظارت بر تأسیسات الکترونیک و شبکه
| بخش | موارد کنترل | معیارهای کیفیت |
|---|---|---|
| دوربین مداربسته | مسیر کابل – پاور – رک | عدم عبور کابل دیتا کنار کابل برق |
| سیستم اعلام حریق | چیدمان، زونبندی | حساسیت سنسور، تست دود و حرارت |
| شبکه | کابلکشی، پچپنل | تست فلوک، شمارهگذاری |
| سیستم صوت | کابل – اسپیکر | نبود نویز و افت صدا |
| UPS | ظرفیت – تهویه | تست بار و عمر باتری |
جدول ۳ – کنترل کیفیت نهایی پروژه
| بخش | تستها | نتیجه مطلوب |
|---|---|---|
| تابلو برق | جریان – ولتاژ – بار | تعادل فاز، حفاظت کامل |
| شبکه | تست سرعت | حداقل ۹۵٪ سرعت نامی |
| روشنایی | لوکسمتر | مطابق استاندارد محیط |
| ایمنی | اتصال زمین | مقاومت < ۲ اهم |
| عملکرد کلی | تست ۲۴ ساعته | بدون خطا |
۴. روشهای تضمین کیفیت (QA) در پروژهها
در سیم گستران نستوه، کنترل کیفیت فقط در پایان پروژه انجام نمیشود؛ بلکه در کل مراحل اجرا بهصورت پویا وجود دارد.
۱) سیستم QC مرحلهای
- قبل از اجرا
- حین اجرا
- قبل از پوشانده شدن محلها (مثلاً قبل از گچکاری)
- تست نهایی
2) سیستم QA مدیریتی
- کنترل مدارک فنی
- یکپارچگی گزارشها
- تحلیل خطاهای احتمالی
- ارزیابی پیمانکاران و نیروهای اجرایی
۳) تستهای تخصصی
- تست ارت
- تست فلوک شبکه
- تست بار تابلو
- تست عملکرد سنسورها
- تست جریان و مقاومت
۴) بازرسیهای دورهای پس از تحویل
ما پس از تحویل پروژه نیز بازدیدهای دورهای انجام میدهیم تا عملکرد سیستمها کاملاً تضمین شود.
۵. رایجترین خطاهای پروژههای تأسیساتی که ناظر باید مانع آنها شود
❌ نصب کابل با سطح مقطع اشتباه
❌ عدم تفکیک کابلهای برق و دیتا
❌ عدم اجرای صحیح ارت
❌ استفاده از تجهیزات غیراستاندارد
❌ عدم تست نهایی
❌ مستندسازی ناقص
❌ اجرای غیرهماهنگ میان بخشهای تأسیساتی و عمرانی
نظارت حرفهای این خطاها را حذف میکند.
۶. پرسشهای متداول (FAQ) از زبان شرکت سیم گستران نستوه
۱. چرا نظارت تأسیسات در پروژه ضروری است؟
زیرا ۷۰٪ مشکلات تأسیساتی پس از ساخت به دلیل اجرای نادرست به وجود میآیند. نظارت حرفهای کیفیت، ایمنی و طول عمر پروژه را تضمین میکند.
۲. چه تفاوتی بین QC و QA وجود دارد؟
- QC = کنترل کیفیت در هنگام اجرا
- QA = تضمین کیفیت در مدیریت پروژه، مستندسازی و تحویل
ما در سیم گستران هر دو را همزمان اجرا میکنیم.
۳. ناظر تأسیسات چه چیزهایی را تأیید یا رد میکند؟
ناظر مواردی مثل کیفیت مصالح، استاندارد بودن اجرا، مسیر کابلکشی، تستها، تابلو برق، ایمنی کارگاه و … را بررسی کرده و در صورت عدم تطبیق، اجرای آن مرحله را تأیید نمیکند.
۴. آیا نظارت فقط به مرحله پایان کار مربوط است؟
خیر. نظارت باید از شروع طرح تا تحویل و حتی بعد از آن همراه پروژه باشد.
۵. روش کنترل کیفیت در پروژههای سراسر کشور چگونه انجام میشود؟
ما با تیمهای بازرسی مستقر در استانها، گزارشهای آنلاین، مستندسازی تصویری و تستهای تخصصی، کیفیت پروژه را در هر نقطه از کشور تضمین میکنیم.
جمعبندی نهایی
در شرکت سیم گستران نستوه، نظارت دقیق بر پروژههای تأسیساتی نه فقط یک وظیفه، بلکه یک اصل سازمانی است.
ما با بهرهگیری از ناظران متخصص، چکلیستهای استاندارد، تستهای مرحلهای و سیستمهای تضمین کیفیت، اطمینان میدهیم که هر پروژه:
- ایمن
- استاندارد
- بادوام
- و اقتصادی
تحویل کارفرما شود.
